Ứng Dụng Tháp Nhu Cầu Maslow Trong Văn Hóa Doanh Nghiệp

Tháp nhu cầu Maslow được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Trong đó, Marketing là ngành ứng dụng tối đa tháp nhu cầu Maslow để phân tích, xác định phân khúc thị trường và chân dung khách hàng mục tiêu trong các chiến lược truyền thông, tiếp thị. 

Vậy tháp nhu cầu Maslow là gì? Làm thế nào để ứng dụng hiệu quả khi thực hiện các chiến lược Marketing?

Tháp Nhu Cầu Maslow Là Gì? Cấp Bậc, Ý Nghĩa Và Ứng Dụng?

1. Tháp Nhu Cầu Maslow Là Gì?

Theo Maslow, nhu cầu của con người là vô tận. Tuy nhiên nó được chia thành hai nhóm chính là: Nhu cầu cơ bản (Basic needs) và nhu cầu nâng cao (Meta needs). Khi các nhu cầu cơ bản được đáp ứng con người sẽ chuyển sang nhu cầu cao hơn. 

Chẳng hạn như nhu cầu ăn, uống, ngủ, nghỉ,...được thoả mãn con người sẽ hướng đến các nhu cầu an toàn, tôn trọng, danh tiếng, địa vị,...Dựa vào những điều này, ông đã sáng tạo ra tháp nhu cầu Maslow được ứng dụng rộng rãi trong ngành Marketing và quản trị doanh nghiệp.

Tháp nhu cầu Maslow là một mô hình lý thuyết động lực trong tâm lý học gồm có 5 tầng kim tự tháp, thể hiện mong muốn của con người. Đó là: 

• Nhu cầu sinh lý (physiological)

• Nhu cầu An toàn (safety)

• Nhu cầu quan hệ xã hội (love/belonging)

• Nhu cầu được kính trọng (esteem)
• Nhu cầu thể hiện bản thân (self – actualization)

Trong 5 tầng của kim tự tháp, nhu cầu con người sẽ đi từ đáy đến đỉnh. Nghĩa là các nhu cầu bên dưới được đáp ứng đầy đủ, chúng ta sẽ chuyển sang các nhu cầu mới cao hơn. 

Tháp nhu cầu Maslow

5 cấp độ này phân chia thành 3 nhóm bao gồm:

Nhóm 1: Nhu cầu sinh lý và an toàn. Đây là nhóm nhu cầu cơ bản, đảm bảo con người có thể tồn tại được.

Nhóm 2: Nhu cầu nâng cao mối quan hệ và được kính trọng. Con người có mong muốn được mở rộng các mối quan hệ sau khi nhu cầu cơ bản đã được đáp ứng. Sau đó, một số người trong nhóm này sẽ có nhu cầu muốn trở thành người lãnh đạo để được kính trọng.

Nhóm 3: Nhu cầu thể hiện bản thân. Khi các mối quan hệ đã được mở rộng và nhận được sự kính trọng từ người khác, con người bắt đầu mong muốn thể hiện chính mình. Chẳng hạn như các tỷ phú trên thế giới, họ vẫn tiếp tục làm việc, cống hiện mặc dù các nhu cầu đã được đáp ứng đầy đủ.

 Nhu cầu thể hiện bản thân

2. Các Cấp Bậc Trong Tháp Nhu Cầu Maslow

2.1. Nhu Cầu Sinh Lý

Đây là tầng thấp nhất của tháp nhu cầu Maslow. Nó chỉ những nhu cầu cơ bản nhất của con người, bao gồm các đòi hỏi về thể chất, sự sống, khả năng tồn tại như ăn, uống, ngủ, nghỉ, giữ ấm và tình dục. 

Đây là những nhu cầu đơn giản nhưng có vai trò quan trọng nhất, cần được đáp ứng đầy đủ trước khi lên tầng tiếp theo.

Maslow và nhu cầu sinh lý

2.2. Nhu Cầu Được An Toàn

Sau khi các nhu cầu cơ bản được thoả mãn, con người sẽ quan tâm đến sự an toàn của bản thân. Những nhu cầu này bao gồm: An toàn về sức khỏe, thể chất, tinh thần, an ninh tài chính, việc làm, và gia đình.

Nhu cầu sức khỏe và an toàn

2.3. Nhu Cầu Xã Hội

Nhu cầu xã hội là tầng thứ 3 của tháp Maslow. Đây là các mong muốn được giao tiếp, trao đổi, giao lưu tình cảm. Nhu cầu này được hình thanh sau khi các vấn đề về sinh lý, an toàn được đáp ứng.

Theo tháp nhu cầu Maslow, thì bất cứ ai cũng mong muốn được hòa nhập với cộng đồng, có bạn bè, đồng nghiệp, gia đình, được yêu thương và hạnh phúc.

Nhu cầu xã hội

2.4. Nhu Cầu Được Kính Trọng

Sau khi được yêu thương, có các mối quan hệ tốt đẹp, con người sẽ có nhu cầu được tôn trọng. Nhu cầu này thể hiện qua mong muốn được người khác công nhận và tôn trọng. Bản thân mỗi người có lòng tự trọng, sức mạnh, sự tự tin, độc lập và tự do.

2.5. Nhu Cầu Được Thể Hiện Bản Thân

Đây là nhu cầu cuối cùng của con người sau khi thỏa mãn tất cả 4 tầng bên dưới. Những người ở đỉnh tháp nhu cầu Maslow thường tập trung vào công việc, mong muốn được cống hiến và thể hiện bản thân. Họ không ngừng hoàn thiện chính mình để đạt được những thành tựu vĩ đại.

3. Tháp Nhu Cầu Maslow Mở Rộng

Bên cạnh 5 bậc chính của tháp nhu cầu Maslow truyền thống. Vào năm 1970 - 1990, Maslow đã chỉnh sửa kim tự tháp thành 7 bậc và cuối cùng là 8 bậc. Các bậc nhu cầu được bổ sung trong tháp Maslow mở rộng bao gồm: Nhu cầu nhận thức, nhu cầu thẩm mỹ và sự siêu nghiệm.

3.1. Nhu Cầu Về Nhận Thức (Cognitive Needs)

Đó là các nhu cầu về tri thức, sự hiểu biết. Đó cũng có thể là các nhu cầu về thông tin liên quan đến sự tồn tại và phát triển. Những nhu cầu này đòi hỏi mỗi người phải tìm tòi, học hỏi, tiếp thu cái mới và tích lũy kinh nghiệm để phát triển bản thân.

3.2. Nhu Cầu Về Thẩm Mỹ (Aesthetic Needs)

Trong tháp nhu cầu Maslow mở rộng, thì đây là những sự thoả mãi về cái đẹp. Đó là một loại nhu cầu tinh thần giúp tạo ra các giá trị thẩm mỹ trong đời sống.

3.3. Sự Siêu Nghiệm (Transcendence)

Đây là trạng thái siêu vị kỷ hướng đến năng lực siêu nhiên, lòng nhân đạo, vị tha, bác ái trong cuộc sống.

4. Một Vài Lưu Ý Khi Sử Dụng Tháp Nhu Cầu Maslow

Khi sử dụng tháp nhu cầu Maslow, bạn cần lưu ý một số điều dưới đây.

4.1. Nhu Cầu Của Con Người Luôn Luôn Thay Đổi

Không phải lúc này bạn cũng có thể rập khuôn nhu cầu theo kim tự tháp Maslow. Bởi nhu cầu của con người luôn luôn thay đổi. Mặc dù tháp nhu cầu Maslow đúng với nhu cầu phát triển của nhân loại, nhưng không phải là chính xác tuyệt đối. Vì thế, khi nghiên cứu nhu cầu khách hàng bạn cần căn cứ theo từng hoàn cảnh, tình huống của mỗi người.

4.2. Nhu Cầu Của Con Người Không Phải Lúc Nào Cũng Tăng Lên  

Nhìn vào tháp nhu cầu Maslow mở rộng, bạn dễ dàng nhận thấy có 8 nhu cầu chính từ thấp lên cao. Tuy nhiên có một số trường hợp không thể áp dụng theo mô hình kim tự tháp.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi nhu cầu của mỗi người. Môi trường ngoại cảnh cũng là yếu tố làm gián đoạn nhu cầu phát triển. Tuy nhiên trình tự nhu cầu vẫn được thiết lập từ tầng 1 là nhu cầu sinh lý.

4.3. Không Nhất Thiết Phải Đáp Ứng Nhu Cầu Cũ Thì Nhu Cầu Cao Hơn Mới Xuất Hiện 

Thực tế, có nhiều nhu cầu cơ bản của chúng ta chỉ được đáp ứng ở một mức độ nào đó. Bạn có thể không cần quá hài lòng trước khi chuyển sang nhu cầu khác. Đây là một trong những điều cần lưu ý khi sử dụng tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh.

Ưu Nhược Điểm Và Tầm Ảnh Hưởng Trong Marketing

Bất cứ một lý thuyết nào cũng có ưu và nhược điểm nhất định. Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm của tháp nhu cầu Maslow.

1. Về Ưu Điểm

Tháp nhu cầu Maslow là bản tóm tắt về các nhu cầu của con người trong cuộc sống. Nó vô cùng hữu ích trong việc phân tích, nghiên cứu nhu cầu khách hàng và thị trường mục tiêu.

Thông qua bản nghiên cứu, doanh nghiệp có thể thiết kế, định vị sản phẩm, định giá và trang trí cửa hàng bán lẻ hiệu quả nhất. Đối với ngành Marketing, tháp nhu cầu Maslow giúp bạn tập trung vào nhóm khách hàng lớn và có nhu cầu cụ thể.

2. Về Nhược Điểm

Tháp nhu cầu Maslow không thể đo lường được chính xác mức độ thỏa mãn của người tiêu dùng ở các cấp độ trước khi tiến đến nhu cầu cao hơn.

Mô hình quá đơn giản, không phân tích chuyên sâu nhu cầu của từng đối tượng cụ thể. Nó không có sự sắp xếp ưu tiên cho nhu cầu ở mỗi tầng.

Các doanh nghiệp có thể sản xuất một sản phẩm, dịch vụ thỏa mãn nhiều tầng nhu cầu cùng lúc. Bên cạnh đó, họ còn bị hạn chế bởi sự khác biệt văn hoá ở từng khu vực, vị trí địa lý, thậm chí là không có giá trị.

Ứng Dụng Thực Tế Tháp Nhu Cầu Maslow Vào Quản Lý Nhân Sự

Để ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong quản lý nhân sự, các nhà lãnh đạo cần nghiên cứu và xác định rõ nhu cầu của nhân viên. Nắm bắt đúng tâm lý và điểm chạm nhu cầu để nhân viên tự nguyện làm việc hết mình và gắn bó lâu dài.

1. Nhu Cầu Về Thể Chất Và Sinh Lý

Nhu cầu này bao gồm các chế độ lương, thưởng, phúc lợi,...Đảm bảo nhân viên duy trì cuộc sống tối thiểu. Một số chính sách giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu này bao gồm: Lương cơ bản tốt, ngày nghỉ phép, nghỉ lễ, thời gian làm việc, tiêu chí đánh giá công việc một cách cụ thể, minh bạch.

Đảm bảo phúc lợi cho nhân viên như: Thưởng sáng kiến, thăm khám sức khỏe định kỳ, du lịch, nghỉ dưỡng hàng năm, thưởng doanh số, miễn phí ăn trưa, ăn giữa ca, tổ chức tiệc định kỳ.

2. Nhu Cầu An Toàn Và Sức Khỏe Cho Nhân Viên

An toàn và sức khoẻ luôn là nhu cầu được ưu tiên hàng đầu của mỗi người. Không một ai mong muốn mình phải làm công việc nặng nhọc, nhiều áp lực gây ảnh hưởng đến sức khoẻ. Vì thế, doanh nghiệp cần đảm bảo an toàn sức khoẻ và tính mạng cho nhân viên bằng cách tạo môi trường làm việc thuận lợi.

• Xây dựng không gian làm việc an toàn, sạch sẽ, đầy đủ tiện nghi cần thiết.
• Quy định tăng ca hợp lý, chế độ lương thưởng rõ ràng khi nhân viên OT (Over Time).
• Đối với bộ phận sản xuất, môi trường làm việc phải đảm bảo an toàn lao động. Có đầy đủ trang phục bảo hộ, hệ thống chữa cháy khẩn cấp, trang thiết bị hỗ trợ khi làm việc nguy hiểm,...
• Đảm bảo công việc ổn định, công bằng, công chính. 
• Có không gian riêng để nhân viên thư giãn và rèn luyện thân thể.

3. Đáp Ứng Nhu Cầu Giao Tiếp Nhân Viên

Cần xây dựng môi trường làm việc thân thiện, có thể giao lưu, học hỏi từ đồng nghiệp, quản lý, lãnh đạo. Quan tâm đến nhân viên nhiều hơn, đặc biệt là vào những lúc họ gặp khó khăn, cần giúp đỡ.

• Tạo điều kiện để nhân viên có cơ hội hợp tác, giao lưu với các bộ phận khác.
• Xây dựng đội nhóm chuyên viên quản lý các hoạt động nội bộ của doanh nghiệp. 
• Khuyến khích nhân viên tham gia các cuộc thi sáng tạo, phục vụ cho sự phát triển của doanh nghiệp.
• Tổ chức tiệc, tặng quà và các dịp đặc biệt như lễ tết, sinh nhật,...

4. Nhu Cầu Được Tôn Trọng

Đối với nhu cầu được tôn trọng, nhân viên cần được cấp trên công nhận, khen ngợi những giá trị lao động họ cống hiến. Một nhân viên được cấp trên, đồng nghiệp tôn trọng sẽ tạo động lực để làm việc hăng hái, nhiệt huyết hơn.

Doanh nghiệp cần có quy định cụ thể và công bằng khi đánh giá năng lực của nhân viên. Chính sách khen thưởng cho nhân viên mới, nhân viên xuất sắc, nhân viên có thành tích vượt trội.

Khen ngợi sự đóng góp của nhân viên và công bố thành tích của họ với cả tập thể. Thăng chức, tăng lương, thưởng nóng khi nhân viên có thành tích xuất sắc.

5. Nhu Cầu Được Phát Triển Và Thể Hiện Năng Lực

Khuyến khích nhân viên phát triển khả năng và vận dụng sáng tạo trong công việc. Đồng thời, cần ghi nhận những đóng góp, cải tiến của họ. Tạo môi trường để nhân viên phát huy sáng tạo, áp dụng sáng kiến mới trong công việc. Khuyến khích họ học tập, tiếp thu kiến thức mới để góp phần xây dựng một đội ngũ chuyên nghiệp, tài năng.

Nhu cầu được phát triển và thể hiện năng lực

Bên cạnh các phương pháp quản lý nhân sự truyền thống, việc áp dụng phần mềm công nghệ sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hoá vận hàng trong quá trình chuyển đổi số.

FieldCheck là ứng dụng phần mềm quản lý nhân sự toàn diện trên thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính, laptop, ipad,...Ứng dụng sở hữu nhiều tình năng ưu việt, đáp ứng mọi nhu cầu của nhân viên theo tháp nhu cầu Maslow.

Tính năng ưu việt nhất của ứng dụng là có thể quản lý, kiểm tra, báo cáo, phân tích,...dữ liệu mọi lúc, mọi nơi, không bị giới hạn về thời gian, địa điểm.