Trắc nghiệm MBTI là một trong những bài kiểm tra giúp phân loại tính cách chính xác và phổ biến nhất hiện nay. MBTI sử dụng hàng loạt câu hỏi trắc nghiệm được xây dựng dựa trên nền tảng của tâm lý học để phân tích về sự khác trong tính cách qua từng câu trả lời của mỗi người.
MBTI không chỉ giúp người làm hiểu biết rõ hơn về bản thân mà còn cung cấp những thông tin, gợi ý về nghề nghiệp phù hợp với thiên hướng tính cách tự nhiên của họ.
Trong môi trường doanh nghiệp, bài trắc nghiệm tính cách MBTI là một công cụ hữu ích để nhà tuyển dụng có thể đánh giá và lựa chọn ứng viên thích hợp cho một vị trí đặc thù nào đó trong công ty. Trong khi đó, ứng viên cũng có thể tham khảo MBTI để xác định nghề nghiệp phù hợp nhất với sở thích và tính cách của bản thân. Bên cạnh hoạt động tuyển dụng và đánh giá nhân sự của doanh nghiệp, MBTI còn được ứng dụng trong các lĩnh vực khác như giáo dục, đào tạo kỹ năng,...
Nói tóm lại, bài trắc nghiệm MBTI giúp các cá nhân có thể nhận thức được thế giới xung quanh và hỗ trợ trong việc đưa ra các quyết định cho mọi vấn đề trong cuộc sống.
Nếu bạn còn chưa biết tại sao nhiều người lại sử dụng MBTI đến như vậy, hãy tìm hiểu trong bài biết sau nguồn gốc và các tiêu chí phân loại tính cách, cũng như tổng quan về 16 nhóm tính cách trong hệ thống MBTI.
Đầu tiên, chúng ta hãy tìm hiểu khái niệm MBTI là gì. MBTI là viết tắt của Myers-Briggs Type Indicator, phương pháp phân loại tính cách được phát triển bởi hai nhà khoa học Katherine Briggs và con gái của bà - Isabel Myers. Phương pháp này sử dụng bảng câu hỏi dạng trắc nghiệm để xác định điểm mạnh, điểm yếu trong từng cá tính của một cá nhân.
Dựa trên đáp án tổng hợp của bảng câu hỏi, mỗi người sẽ được xếp vào một loại tính cách nằm trong nhóm 16 tính cách được quy định bởi Briggs và Myers. Mục tiêu là cho phép người làm bài test khám phá thêm những đặc điểm riêng biệt trong tính cách của họ bao gồm sở thích, suy nghĩ, tình cảm, và biết được mình là người như thế nào trong các mối quan hệ khác nhau.
Các chỉ số loại tính cách trong MBTI
MBTI chỉ ra các đặc trưng trong tính cách chỉ đơn giản là để giúp bạn hiểu hơn về bản thân mình, chứ không đưa ra so sánh xem tính cách nào là "tốt hơn" hay "tốt nhất". Bằng cách này, Briggs và Myers tin rằng MBTI có thể giúp mọi người khám phá những điểm tốt - xấu về bản thân, thấu hiểu những người xung quanh và có một cuộc sống lành mạnh, tích cực hơn.
Có thể nói rằng mặc dù Briggs và Myers là những người sáng lập và phát triển MBTI, nhưng Carl Gustav Jung, nhà tâm lý học người Thụy Điển mới là cha đẻ của phương pháp này.
Theo lý thuyết phân loại của Jung, con người có hai loại nhân cách chính: Hướng nội (Introvert)- Hướng ngoại (Extrovert), luôn tồn tại bên trong mỗi người. Nhưng hai yếu tố này sẽ chiếm ưu thế khác nhau ở mỗi cá nhân, quyết định tính cách, hành động và cách nhìn nhận của người đó theo hướng nhận thức bên trong nhiều hơn hay hướng ra môi trường bên ngoài nhiều hơn.
Ngoài ra, nhà tâm lý học này còn cho rằng một cá nhân có khuynh hướng Introvert hay Extrovert có thể được phân loại theo 4 đặc điểm nữa, đó là: Lý trí (Thinking) - Cảm xúc (Feeling), Giác quan (Sensation) - Trực giác (iNtuition). Nghĩa là một người thuộc nhóm tính cách hướng nội hay hướng ngoại đều sẽ có một trong bốn chức năng nhận thức trên.
Sau đó, dựa trên những nền tảng từ nghiên cứu của Carl Jung, Briggs và con gái bà Myers đã bổ sung thêm yếu tố thứ tư: Phán xét (Judging) - Nhận thức (Perceiving), một cách thức tác động đến thế giới bên ngoài. Họ cũng cố gắng làm cho lý thuyết của ông đến với công chúng một cách dễ dàng và dễ hiểu hơn.
Như vậy, có 4 tiêu chí để phân loại tính cách con người; và dựa trên các cặp lưỡng phân trên, hệ thống MBTI gồm 16 nhóm tính cách đã ra đời. Tên của mỗi nhóm đều có 4 chữ cái viết tắt đại diện cho 4 tiêu chí phân loại.
Tuy nhiên, tất cả lý thuyết của Jung hay Myers-Briggs đều hoàn toàn dựa trên những quan sát chủ quan và kinh nghiệm cá nhân với những người xung quanh. Vì vậy mà đa phần các nhà tâm lý học đều cho rằng MBTI còn nhiều thiếu sót và hạn chế vì "không có bằng chứng khách quan" cũng như không được thực hiện bất kỳ nghiên cứu khoa học để chứng minh cho những giả thuyết và suy đoán trên.
Vậy bài trắc nghiệm MBTI có đảm bảo tính chính xác trong việc đánh giá tính cách và nó có phải là một thước đo hợp lệ hay không? Độ tin cậy của bài kiểm tra này như thế nào? Cùng khám phá câu trả lời trong phần tiếp theo nhé!
Xét về mặt thương mại và giải trí, bài trắc nghiệm MBTI rất được nhiều người ưa chuộng và sử dụng rộng rãi. Nhưng bên cạnh đó cũng có không ít người thờ ơ và không biết đến bài test này. Một số người còn bày tỏ quan điểm nghi ngờ về kết quả của bài trắc nghiệm, cũng như không tin tưởng về độ chính xác của nó.
Trên thực tế, tính cách con người sẽ thay đổi theo thời gian và môi trường sống, nên kết quả của MBTI có thể không giống nhau nếu sau một thời gian dài chúng ta làm lại. Nhưng nếu một người thực hiện bài test trong cùng một thời điểm hoặc thời gian giữa các lần kiểm tra không quá dài, thì kết quả không được phép thay đổi.
Tuy nhiên, trong một nghiên cứu, có khoảng 50% người làm bài trắc nghiệm MBTI 2 lần cách nhau chỉ 5 tuần nhận được kết quả hoàn toàn khác nhau. Điều này đã làm giảm mức độ tin cậy của bài test. Dù rằng phương pháp đánh giá này đã nhiều lần được bổ sung và cải tiến bởi tổ chức nghiên cứu và xuất bản độc quyền bài trắc nghiệm tính cách MBTI (với độ chính xác và tương quan của bài test được công bố lên tới 90%).
Ngoài ra, tính cách là một yếu tố không thể đo lường cụ thể nên MBTI cũng không phải là một công cụ có thể quyết định tính cách và phân biệt rõ ràng một cá nhân một cách chính xác so với tính cách với họ bên ngoài thực tế. Kết quả của MBTI rốt cuộc cũng chỉ là một tài liệu tham khảo, chứ không có tác dụng dự báo tương lai hay khả năng thành công của một tuýp người nào đó trong các ngành nghề cụ thể.
Enneagram là một kiểu phân loại được biểu thị bằng các điểm của một biểu đồ hình tròn, chỉ ra mối liên hệ giữa chín kiểu tính cách khác nhau: Cầu toàn, Tốt bụng, Tham vọng, Cá tính, Lý trí, Trung thành, Nhiệt tình, Thách thức, Ôn hòa.
Mặc dù có mức độ phức tạp tương đương với MBTI, công cụ Enneagram với cách tiếp cận “Nỗi sợ cơ bản” và “Mong muốn cơ bản” dễ thiết kế so với bài trắc nghiệm MBTI rất nhiều. Do đó, tính hợp lệ và độ tin cậy của Enneagram tương đối khả quan hơn MBTI.
Bài kiểm tra Big Five chỉ ra 5 khía cạnh cơ bản nhất trong tính cách của chúng ta: Sự cởi mở, Sự tận tâm, Hướng ngoại, Tính dễ chịu, và Sự nhạy cảm.
Khác với MBTI, mô hình này không gắn nhãn loại tính cách của một cá nhân vào nhóm nào mà để kiểm tra xem cá nhân đó có bao nhiêu phần trăm hoặc bao nhiêu điểm trên mỗi khía cạnh trong số năm khía cạnh được liệt kê ở trên.
Mô hình Big Five được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu vì nó không phân loại tính cách con người mà thay vào đó nó đánh dấu năm khía cạnh tính cách vốn có của họ trong sự liên tục, bao gồm cả yếu tố tính cách con người sẽ thay đổi.
Thêm vào đó, do được nhiều nhà tâm lý học công nhận và hoàn thiện, nên bài kiểm tra Big Five có tính chính xác và độ tin cậy cao hơn nhiều so với MBTI.
Các công cụ phân loại tính cách
Dựa trên nền tảng nghiên cứu của nhà tâm lý học William Moulton Marston, DISC là phương pháp đánh giá chuyên nghiệp giúp xác định tính cách của một cá nhân cụ thể thông qua việc quan sát hành vi ứng xử của người đó tại một thời điểm nhất định. Cả hai công cụ MBTI và DISC được nhiều cá nhân, tổ chức trên toàn cầu sử dụng, và đều cung cấp đầy đủ thông tin chuyên sâu về hành vi và tính cách của con người.
Tuy nhiên, so với MBTI, bài trắc nghiệm của DISC ngắn hơn với số câu hỏi thường chỉ trong khoảng 24-30 câu. Trong khi đó, bộ câu hỏi của MBTI có nhiều phiên bản, trung bình từ 90 đến 200 câu hỏi.
DISC sử dụng chủ yếu 4 khuôn mẫu hành vi, tương ứng với 4 chữ viết tắt của tên bài test: Dominance (Thống trị) - Influence (Ảnh hưởng) - Steadiness (Ổn định) - Conscientiousness (Tuân thủ). Trong khi MBTI hướng đến giả định rằng tính cách là cố định thì DISC mở rộng các đặc điểm hành vi khác nhau trong các tình huống khác nhau trong cùng một cá nhân.
MBTI phân tích và đánh giá tính cách dựa trên 4 tiêu chí phân loại tương ứng 4 cặp phạm trù xoay quanh thế giới quan của chúng ta, bao gồm:
Mỗi yếu tố của 4 nhóm trên khi kết hợp với nhau sẽ tạo thành 16 nhóm tính cách khác nhau tượng trưng cho 16 kiểu người trong MBTI.
16 nhóm tính cách MBTI là sự pha trộn hài hòa của cả 4 tiêu chí nêu trên. Dưới đây là tổng quan ngắn gọn về 16 nhóm này, bao gồm các đặc điểm tính cách, điểm mạnh, điểm yếu và các gợi ý nghề nghiệp phù hợp với từng nhóm.
ISTJ là viết tắt của Hướng nội, Cảm nhận, Suy nghĩ, Đánh giá. Đây là nhóm tính cách phổ biến nhất chiếm khoảng 14% dân số trên thế giới. Họ hướng đến chân lý, tôn trọng sự thật và có xu hướng tiếp thu nhiều thông tin và ghi nhớ chúng rất lâu.
ISTJ
ISFJ là người sống rất tình cảm và giàu lòng vị tha. Họ thường có thế giới nội tâm vô cùng phong phú, có khiếu thẩm mỹ và cảm quan không gian rất phát triển.
ISFJ
ISFP giỏi ứng biến, rất linh hoạt và thân thiện, khoan dung, hiếm khi phán xét ai đó, thường có tài năng thiên bẩm về nghệ thuật, tinh tế và cá tính, có góc nhìn cởi mở với mọi người cũng như mọi sự việc xung quanh. Đây là nhóm tính cách khó đoán nhất trong tất cả các loại tính cách hướng nội.
ISFP
Nhóm tính cách này sở hữu nhiều đặc điểm thú vị. Họ thường suy nghĩ rất hợp lý và logic nhưng đôi khi họ cũng có thể khiến mọi người ngạc nhiên bởi sự bộc phát và nhiệt tình đến không ngờ của mình. Bên cạnh đó, họ cũng rất sáng tạo, linh hoạt, giỏi hoạt động thể chất, thích mạo hiểm và khéo tay.
ISTP
INFJ (Hướng nội, Trực giác, Cảm xúc và Đánh giá) là người có trực giác cực tốt. Họ là những người thích mọi thứ được sắp xếp có trình tự. INFJ là người kiên nhẫn và thấu hiểu người khác. Nhóm tính cách này thường có những quan điểm mạnh mẽ, đặc biệt là khi liên quan đến các vấn đề mà họ quan tâm. Họ có xu hướng giúp đỡ người khác và sẵn sàng đấu tranh vì những gì họ cho là đúng đắn, một mực tin vào lý tưởng của mình.
INFJ
Vì mang những đặc tính như Hướng nội, Trực giác, Cảm xúc và Cảm nhận nên các INFP thường được coi là điềm tĩnh, kín đáo hoặc thậm chí nhút nhát. Họ không thích xung đột và họ hay né tránh xung đột nhiều nhất có thể. Tuy nhiên, bên trong họ là ngọn lửa đam mê cháy bỏng. INFP cũng là những người sống tình cảm và có lòng trắc ẩn cao.
INFP
INTJ là gì? Nhóm này thường được xem là rất thông minh, vì vậy họ thường tỏa ra sự tự tin với sự hiểu biết và kiến thức của mình. Họ là những người có tư duy mạch lạc nên rất hợp làm lãnh đạo cho những dự án mang tính đột phá. INTJ có tiềm năng lớn để đạt những điều tuyệt vời. Tuy nhiên, INTJ ít quan tâm tới người khác và khó hiểu một cách bí ẩn.
INTJ
INTP là viết tắt của Hướng nội, Trực giác, Suy nghĩ và Cảm nhận. Những người có tính cách của INTP thường có tư duy vượt bậc. Họ yêu thích lý thuyết và tin rằng tất cả mọi thứ đều có thể phân tích và cải tiến. Các INTP có niềm say mê với khoa học và luôn làm việc có mục tiêu nhưng không thích lãnh đạo hay điều khiển người khác.
Những người thuộc nhóm ENFJ thường có sức ảnh hưởng lớn vì họ rất lôi cuốn và tài hùng biện. Họ thể hiện sự chân thành trong cách quan tâm đến mọi người và dễ dàng truyền đạt ý kiến hay quan điểm cho mọi người xung quanh. ENFJ luôn mong muốn tạo dựng những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng tuy nhiên lại ngại đám đông và khá khép kín so với các nhóm hướng ngoại khác.
ENFJ
Người thuộc nhóm tính cách ENFP thường rất tò mò và luôn tìm hiểu mọi sự vật hiện tượng ở chiều sâu nhất. Là người thông minh, nhiệt tình, các ENFP có khả năng tương tác tốt và linh hoạt với mọi việc. Họ cũng khá duy tâm và bí ẩn, có nhiều lý tưởng nhưng cũng rất nhanh chán.
Nghề nghiệp phù hợp: Nhà ngoại giao, diễn giả, giáo viên, chuyên viên ngân hàng, marketing, kinh doanh,...
Điểm mạnh: Giao tiếp xuất sắc, trí tưởng tượng phong phú,...
ENFP
Nhóm tính cách này thường rất lôi cuốn, lý trí và nhạy bén, có khả năng giải quyết vấn đề, thẳng thắn và quyết đoán. Trong tất cả các nhóm tính cách, ENTJ có khả năng lãnh đạo tốt nhất và họ tin rằng một khi có quyết tâm thì bất cứ điều gì cũng có thể làm được.
Nghề nghiệp phù hợp: Quản lý, kỹ sư phần mềm, nhân sự, luật pháp, kinh doanh,...
Điểm mạnh: Có ý chí mạnh mẽ, nhà lãnh đạo tài ba.
ENTJ
Nhóm tính cách này rất nhanh nhạy và độc đáo, điều này mang lại cho họ một lợi thế lớn trong các cuộc tranh luận, các lĩnh vực học thuật và chính trị. Trong bất cứ lĩnh vực nào, những người này cũng dễ dàng thành công vì họ luôn sẵn sàng đối mặt với thử thách. Tuy nhiên, ENTP không phải là người thích lập ra kế hoạch, họ bị chi phối bởi áp lực và ám ảnh bởi những chi tiết nhỏ nhặt.
Nghề nghiệp phù hợp: Thiết kế đồ họa, thiết kế thời trang, Kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng, luật sư, giảng viên đại học, bác sĩ,...
Điểm mạnh: người tiên phong, giàu ý tưởng, khả năng thích ứng tốt.
Đây là nhóm tính cách của những người thực tế, vị tha, giỏi làm việc nhóm, truyền thống và làm hết sức mình để bảo vệ lẽ phải. Tuy sống thực dụng và nguyên tắc, đôi khi còn cứng nhắc nhưng các ESFJ ấm áp và tử tế, rất biết quan tâm những người xung quanh. ESFJ có những đặc điểm khá giống với phụ nữ Việt Nam hiện đại.
Nghề nghiệp phù hợp: Giáo viên, cảnh sát, phóng viên, y tá,....
Điểm mạnh: trung thành, nghiêm túc, kiên định.
ENTP
ESFP bao gồm các yếu tố: Hướng ngoại, Cảm nhận, Cảm xúc và Cảm nhận..
Các ESFP hoạt bát, vui vẻ, thích là trung tâm của sự chú ý và cũng thích những điều đơn giản nhất. Họ có kỹ năng giao tiếp tốt, là người lạc quan, có khiếu thẩm mỹ và nhận thức tốt. ESFP cũng rất sáng tạo và tò mò với mọi thử nghiệm mới mẻ.
Nghề nghiệp phù hợp: Diễn viên, ca sĩ, bếp trưởng, kiến trúc sư, nhạc sĩ, cảnh sát,...
Điểm mạnh: Chân thành, táo bạo và tích cực.
Các ESTJ là những người thiên về nguyên tắc, truyền thống, sự ổn định và họ cảm thấy cần phải gắn kết với điều gì đó - đó có thể là một gia đình, một cộng đồng hoặc một nhóm, tổ chức trong xã hội. ESTJ đôi khi được coi là nhân cách của Người giám hộ vì họ có xu hướng chịu trách nhiệm và đảm bảo mọi thứ được thực hiện một cách chính xác.
Nghề nghiệp phù hợp: Cảnh sát, phi công, bếp trưởng, luật sư, thẩm phán, bác sĩ,...
Điểm mạnh: kỹ năng tổ chức, lập kế hoạch hiệu quả, chính trực....
ESTJ
Những người thuộc nhóm này rất có tính tập thể, tự phát, thẳng thắn, thích hành động và luôn đi thẳng vào cốt lõi của vấn đề, vì vậy họ không thích tham gia vào các cuộc tranh luận lý thuyết hoặc phải suy nghĩ về tương lai – họ chỉ thể hiện sự tập trung vào thời điểm hiện tại và cũng cố gắng hết sức cho những điều họ đam mê. ESTP rất tinh trong việc nắm bắt động cơ của người khác. Họ thường xuyên tạo năng lượng tích cực.
Nghề nghiệp phù hợp: Cảnh sát, phi công, kỹ sư xây dựng, kỹ sư cơ khí, phóng viên, bartender,...
Điểm mạnh: Tự tin, quyết tâm , hòa đồng.
Với sự phổ biến rộng rãi và độ hiệu quả của MBTI, nhiều công ty trên thế giới đã và đang áp dụng công cụ này để phân tích tính cách của nhân viên, nhằm đặt họ vào đúng vị trí phù hợp.
Bên cạnh các ứng dụng trong lĩnh vực đời sống, bài kiểm tra MBTI là một công cụ không thể thiếu nếu bạn muốn quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp thành công. Những hoạt động của doanh nghiệp có thể áp dụng MBTI bao gồm: tuyển dụng nhân sự, quản trị nhân sự, và đánh giá nhân viên.
Nhóm ứng viên đang tăng nhanh một cách chóng mặt, khiến các nhà tuyển dụng ngày càng khó quản lý dòng ứng viên và xác định đúng ứng viên trong một “biển” hồ sơ. Việc áp dụng các bài kiểm tra trước khi phỏng vấn giúp hiệu quả hóa đáng kể quy trình này.
Nhà tuyển dụng có thể đánh giá xem ứng viên có phù hợp với môi trường cũng như con người của tổ chức hay không, thông qua bài test tính cách MBTI.
Ứng dụng MBTI trong tuyển dụng nhân sự
Ngoài việc phân tích cá tính của từng nhóm thông qua bài test tính cách MBTI còn có sự phân tích về hiệu quả hoạt động của từng nhóm trong quá trình làm việc, từ đó biết được điểm mạnh điểm yếu của họ– đây là thông tin rất có giá trị đối với các nhà quản trị.
Một tiêu chí quan trọng trong quản lý nhân sự là sự hiểu biết về nhân viên. Việc hiểu rõ tính cách từng thành viên có thể giúp các nhà quản lý tăng khả năng lãnh đạo của mình khi có thể biết được cá tính, cách phản ứng với áp lực, cách làm việc nhóm và khả năng tập trung và sáng tạo của nhân viên.
Ngoài ra, có những nhóm tính cách phối hợp với nhau tốt hơn các nhóm khác, chính vì thế, nắm được tính cánh của họ giúp tối ưu hiệu quả hợp tác tại nơi làm việc.
MBTI có thể giúp nhà quản lý lãnh đạo tốt đội nhóm
Biết được các yếu tố trên không những giúp nhà quản trị phân bổ vị trí và nhiệm vụ hợp lý cho các cá nhân tương ứng, mà còn giúp thiết kế các tiêu chí khen thưởng và kỷ luật phù hợp.
Cùng với đó, nhà quản trị nhân sự có thể tạo ra những quy tắc làm việc trong doanh nghiệp nhằm giảm thiểu xung đột giữa các nhân viên và xây dựng một đội ngũ nhân viên làm việc hiệu quả.